კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება HardTalk-ში

BBC World Service ზეინაბ ბადავისთან ერთად

ჩემი სტუმარი საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილია, რომელიც ლონდონში ვიზიტით იმყოფება. მისი ქვეყანა, რომელიც საბჭოთა კავშირის ნაწილი იყო, რუსეთთან გრძელ საზღვარს იზიარებს, მისი დედაქალაქი თბილისი რუსეთის ათასობით სამხედროსა და ტანკებისაგან რამდენიმე კილომეტრშია, რომლებიც საქართველოში რუსეთის მიერ მხარდაჭერილ სეპარატისრტულ ანკლავებზეა განლაგებული. ასე რომ, როგორ უნდა მართოს საქართველომ თავისი ურთიერთობა რუსეთთან, ისე, რომ ამავდროულად, უფრო მჭიდრო კავშირი დაამყაროს დასავლეთთან. მიღწევადია ეს ბალანსი?

ქალბატონო პრეზიდენტო, კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება HardTalk-ში. რა იყო თქვენი რეაქცია, როდესაც პოლონეთის ტერიტორიაზე რუსეთის ბომბების შესახებ შეიტყვეთ, რომელმაც ორი ადამიანი იმსხვერპლა?

ძალიან შეწუხებული. როგორც ვფიქრობ დანარჩენი მსოფლიო, შესაძლოა, უფრო შეწუხებული. მთელი ღამე, ჩემს გუნდთან ერთად, სიახლეების მოსმენაში გავატარე, მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი შეგრძნების წინააღმდეგ მიდიოდა, რომ ბირთვული ბალანსი იმდენად კარგად მუშაობს დღესაც კი, რომ ამ ხაზს, რომელიც NATO-ს მიერაა დაცული, ყველა სიფრთხილით ეკიდება და წინასწარ არ ვფიქრობდი, რომ რუსეთი შეგნებულად გაბედავდა ამ ტერიტორიის ნებისმიერ ნაწილზე ხელის შეხებას. თუმცა, ყველაფერი შესაძლოა მოხდეს და ყოველთვის შესაძლოა, იყოს არასწორი გაანგარიშება და იყო არასწორი გაანგარიშება რუსეთის ლიდერების მიერ, ასე რომ, არაფერია გამორიცხული, და შესაბამისად, ასაღელვებელია.

ამან თქვენს სამეზობლოში ხაზი გაუსვა შიშებს, ასე არაა? ვგულისხმობ, საქართველოს თითქმის ათასამდე კილომეტრიანი საზღვარი აქვს რუსეთთან. თქვენს დედაქალაქთან ახლოს რუსის ჯარი და ტანკებია განლაგებული მოსკოვის მხარდაჭერილ სეპარატისტულ ანკლავებზე - სამხრეთ ოსეთი და აფხაზეთი. თქვენ პატარა, თითქმის 4 მილიონი ერი ხართ, თქვენი ჯარი დაახლოებით, 37 ათასია. რუსეთს, სურვილის შემთხვევაში, შეეძლოა, საქართველო ერთ საღამოში აეღო. ფიქრობთ, რომ მას საქართველოს შთანთქმა უნდა?

რუსეთს ყოველთვის სურდა საქართველოს შთანთქმა, თავდაპირველად, ეს იყო რუსეთის იმპერიის ოცნება, შემდეგ საბჭოთა კავშირის, რომელმაც დამოუკიდებელი საქართველო 1921 წელს შეიერთა, 1992-1993 წლებში ხალხმა კარგად არ იცოდა, რომ რუსეთი სრულად, აქტიურიად, სამხედრო კუთხით იყო ჩართული  საქართველოს წინააღმდეგ სეპარატისტებთან ბრძოლაში; 2008 წელი კი, რუსეთის მცდელობების ყველაზე ბოლო გამოვლინება იყო. ასე რომ, ჩვენ ამასთან ერთად დიდი ხანია ვცხოვორბთ. პირველ რიგში, ყველამ უნდა იცოდეს, საქართველო, მრავალი საუკუნის განმავლობაში სხვადასხვა იმპერიების შემოჭრების ფონზე ცოცხლობდა და გაუძლო ამ ყველაფერს, ეს შესაძლოა, ან სასწაული, ან გამძლეობა იყოს, არ ვიცი.

მაგრამ, ფიქრობთ, რომ რუსეთი საქართველოში შემოიჭრება? რას ფიქრობთ, არის ამის შესაძლებლობა?

ასე არ ვფიქრობ. საქართველოს არ ჰყავს უკრაინის მსგავსი არმია, არ აქვს ისეთი  ტერიტორიის სიღრმე, არც ადამინაური, ან სამხედრო რესურსი. თუმცა, ვფიქრობ, რომ იმის პარალელურად, რასაც ისინი ახლა უკრაინაში აწყდებიან იციან ოკუპაციის მიმართ თითოეული ქართველის გამძლეობა. ასე რომ, არ ვფიქრობ, რომ ეს მოხდება [რუსეთის საქართველოში შემოჭრა]. თუმცა, ვფიქრობ, ჩვენ უკვე ვხედავთ რუსეთის დამცირებას და ფაქტი, რომ ის, მრავალი კუთხით, ომს აგებს და მრავალი მცდარი გათვლა გააკეთა, შიდა მიზეზებიდან გამომდინარე, დროის რაღაც მონაკვეთში, შესაძლოა, ჰქონდეს ცდუნება, რომ ქულები საქართველოთი დაიწეროს, რასაც თავად უფრო მარტივად მიიჩნევს. ასე რომ, ვფიქრობ, ჩვენ ფრთხილად უნდა ვიყოთ. ამავდროულად, ვიტყოდი, ამან არავითარ შემთხვევაში, არ უნდა განსაზღვროს ჩვენი ქმედებები, ჩვენი სიტყვა და ორიენტაცია ევროპის მიმართ.

მაგრამ თუ რუსეთი ჩათვლის, რომ დროის იმ მომენტში, რაიმე ქმედება მის ინტერესშია ვერავინ შეუშლის ხელს ამ მცდელობაში. არსებობს საკითხები რისი გაკეთებაც შეგვიძლია, რათა დარწმუნებულები ვიყოთ, რომ მათ საქმე არ გავუადვილოთ.

ერთი პარალელი უკრაინასთან არის დონბასის რეგიონი, რომელზეც რუსეთმა თავისი კონტროლი უკვე დაამყარა. თქვენ გაქვთ ორი სეპარატისტული ანკლავი, რომლებიც პრორუსულები არიან - სამხრეთ ოსეთი და აფხაზეთი, რომელბიც საქართველოს ტერიტორიის დაახლოებით, მეხუთედს წარმოადგენს. ისინი საქართველოსათვის სამუდამოდ დაკარგულია ქალბატონო პრეზიდენტო ხომ ასეა?

შეგიძლიათ ნებისმიერ ქართველს ჰკითხოთ, თუმცა არცერთი ქართველი ამ კითხვაზე კის არ უპასუხებს. ვფიქრობ, ყველა ქართველისათვის პრინციპის საკითხია იმის თქმა, რომ ეს დასრულებული არაა, ჩვენ ვიცით ისტორია და ისტორიაში გარკვეული რაღაცები იცვლება. ვფიქრობ, დღეს ისე როგორც არასდროს, გეოპოლიტიკის განსხვავებულ ეტაპზე გადავდივართ. ვფიქრობ, ამ ანკლავებში, ამ სეპარატისტულ რეგიონებში უკრაინაში რუსეთის შეჭრისა და აგრესიის შემდეგ, რუსეთის მიმართ დამოკიდებულება ძალიან შეიცვალა, როცა უყურებენ როგორ ექცევა რუსეთი იმ ხალხს, რომლებსაც ძმებს, ან ,,რუსებსაც“ კი უწოდებდა.

მართლა? ასე გგონიათ? თუ შევხედავთ აფხაზეთს, მისი ბიუჯეტის 60 პროცენტი რუსეთიდან ივსება და კიდევ უფრო მეტადაა დაფინანსებული სამრეთ ოსეთის ბიუჯეტი. იქ მოსახლეობის 90 პროცენტს რუსული პასპორტები აქვს. გეტყვით იმასაც, რომ აფხაზეთის თვითგამოცხადებული ყოფილმა საგარეო საქმეთა მინისტრმა დაურ კოვემ, რომელიც გასულ წელს გადადგა თანამდებობიდან, განაცხადა, რომ ,,ქართველებს არ ესმით ერთი მარტივი რამ, რომ ჩვენ ისინი არ გვჭირდებიან“.

დიახ, ეს სეპარატისტული მთავრობის პოზიციაა, მაგრამ, რუსეთმა სულ ახლახანს განუცხადა სეპარატისულ მთავრობას, რომ ამ ბიუჯეტს მკვეთრად შეამცირებდა. რუსეთი მათი გარკვეული ტერიტორიის ოკუპირებას ცდილობს, რომელიც აფხაზეთისათვის პრინციპული საკითხია. მათ სურთ, რომ საკუთარ ტერიტორიებს ფლობდნენ და აფხაზეთის ის ნაწილები, რომლებიც ნამდვილად ყველაზე ნაკლებად არიან დამოკიდებული [რუსეთზე], შეიძლება არ ნატრობდნენ საქართველოსთან კვლავ შემოერთებას, მაგრამ ნამდვილად აღარ ნატრობენ, რუსეთთან შეერთებას.

მაგრამ ისინი შეიძლება საქართველოს მაინც არ შემოუერთდნენ, ეს საქართველოსათვის დარტყმა იქნება, არა?

თუ საქართველო არის გზა კეთილდღეობისაკენ, თუ საქართველო არის გზა ევროპისა და დემოკრატიისაკენ, [საქართველოსთან შემოერთება] შეიძლება გახდეს და ვფიქრობ, რომ აფხაზეთის ახალგაზრდა თაობისათვის უკვე ხდება მიმზიდველი. ჩვენ ამას უნდა ვუყუროთ და ამ მიმართულებით უნდა ვიმუშაოთ. ყველა მიმართულებით ვაჩვენოთ, რომ რუსეთის პროპაგანდა, თითქოს საქართველო [ოკუპირებულ რეგიონებზე] შესაბამის პირობებში სამხედრო ზეწოლას შეეცდება - რუსული ტყულია! რადგან, საქართველოს ერთი რამ სურს - გაერთიანდეს ამ მოქალაქეებთან, რომლებიც ჩვენი მოქალაქეები არიან და არ მოხდეს მხოლოდ ტერიტორიული გაერთიანება.

კარგით, მაგრამ მიუხედავად ამისა… თქვენ ამბობთ, რომ [რუსეთის] კავშირები ამ ორ, სეპარატისულ რეგიონთან სუსტდება, მაგრამ მეტი ყურადღება უნდა მიაქციოთ თქვენს მეზობელს, არა ქალბატონო პრეზიდენტო? რადგან ვიცი, რომ თქვენ პროდასავლური ხართ, თქვენ ფრანგი დიპლომატი იყავით და შესაძლოა, მეტად იხრებით დასავლეთისაკენ. რუსეთი საქართველოსათვის მნიშვნელოვანი ეკონომიკური პარტნიორია, ბევრი რუსი ტურსტი გყავთ, გყავთ ბევრი ქართველი, რომლებიც რუსეთში მუშაობენ, არის [ფულადი] გზავნილები, საქართველოში ნავთობის 27 პროცენტი რუსეთიდან შემოდის. ასე რომ, ეკომონიკური მიზეზებისა და იმის გამო, რომ ისინი ასე ახლოს არიან, თავსითავად, გჭირდებათ უფრო მეტი ბალანსი და მხოლოდ დასავლეთის მკლავებისაკენ არ უნდა მიისწაფოდეთ.

ვფიქრობ, ბოლო 30 წლის განმავლობაში, ჩვენ ყოველთვის ასეთ სიტუაციაში ვიმყოფებოდით. ეს [ევროპისაკენ სვლა] 1992 წლიდან დაიწყო, საქართველოს დამოუკიდებლობის მოპოვებისთანავე...

საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ...

რუსეთმა სცადა გამოეყენებინა ჯერ გაყინული კონფიქტი და შემდეგ ოკუპირებული ტერიტორიები იმისათვის, რომ შეეჩერებინა ჩვენი სვლა ევროპისკენ, მაგრამ ამის გაკეთება ვერ შეძლო. და ვფიქრობ, საქართველოს სიძლიერეა განაგძოს საკუთარი გზა ევროპისა და ნატოსკენ!  რუსეთის ქმედებები მას ვერ შეაჩერებს! ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ კონფრონტაციას ვეძებთ.

დიახ

ჩვენ უნდა ვიყოთ ფრთხილად, მაგრამ უნდა ვიცოდეთ, საით მივდივართ.

მეც სწორედ ამას ვგულისმობ, თქვენ უნდა იყოთ ფრთხილები. ატლანტიკური საჭოს ევრაზიული ცენტრის მკვლევარი ლორა ლინდმელი აცხადებს, რომ ,,საქართველოს მთავრობა უკრაინაში მოვლენებს შიშით შეჰყურებს, რომ საქართველო იქნება შემდეგი. ისინი ცდილობენ ღიად არ დაუპირისპირდნენ კრემლს, მაშინ როცა მაინც იყენებენ ისტრიულ მომენტს, რომ ევროკავშირის წევრობაზე განაცხადი ოფიციალურად გააკეთონ და უკრაინისთვის გააკეთონ იმდენი, რამდენიც შეუძლიათ“ - ეს ხომ სწორი მიდგომაა?

დიახ, მაგრამ არა ძალიან ფრთხილი.

ბევრი სიფრთხილე არა სად? რას გულისხმობთ?

რომ არ შევუქმნათ რუსეთს შთაბეჭდილება, რომ იმდენად გვეშინია, გვსურს დავმორჩილდეთ რუსეთის ყველა პრეტენზიას, რაც შესაძლოა, მოხდეს. იმისათვის, რომ თავიდან ავიცილოთ რუსეთის ნებისმიერი მცდელობა, ან ოცნება, მნიშვნელოვანია, ჩვენმა ევროპელმა პარტნიორებმა ჩვენი ევროპული გზა გაამყარონ.

ამ თვალსაზრისით, კანდიდატის სტატუსზე დადებით პასუხი უნდა გვქონდეს. არ მგონია, რომ შეგვიძლია მივიღოთ მეორე „არა“, რადგან ეს რუსეთს არასწორ გზავნილს მისცემს, რომ მოულოდნელად, საქართველო ნაცრისფერი ზონა გახდა, და რომ ის არ არის ქვეყანა, რომელსაც ევროკავშირში და ნატოში გაწევრიანება სურს, არამედ ქვეყანა, რომელსაც ევროპელები სხვა კატეგორიად აღიქვამენ.

ასე რომ, ძალიან მკაფიოები უნდა ვიყოთ.  სიცხადე ჩვენი საუკეთესო თავდაცვაა.

და ფიქრობთ, რომ მთავრობა, რადგან თქვენ, როგორც სახელმწიფოს მეთაური, არ ხართ მთავრობის მეთაური, ეს პრემიერ-მინისტრია, ფიქრობთ, რომ მმართველი „ქართული ოცნება“, რომელმაც 2018 წელს პრეზიდენტის პოზიციაზე მხარი დაგიჭირათ, შეიძლება იმას არ აკეთებდეს რასაც სთავაზობთ?

მე ყოველთვის ერთსა და იმავე რიტორიკას არ ვიზიარებ. მესმის, რომ როდესაც მთავრობა ხარ, შესაძლოა, სხვანაირი რიტორიკის გამოყენება მოგიწიოს.

სახელმწიფოს მეთაური სხვა თანამდებობაა, სადაც შესაძლოა, შეგიძლია უფრო თავისუფალი იყო. მაგრამ სანამ აქ შემოგიერთდებოდით, პარლამენტში დღეს პრემიერ-მინისტრის ინტერპელაციას ვუსმენდი, ის კანდიდატის სტატუსზე, ჩვენს ორიენტაციაზე ძალიან მკაფიო იყო და ვფიქრობ, ასეც უნდა იყოს.

ეს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი, ირაკლი ღარიბაშვილია. მაგრამ თქვენ მათგან ოდნავ განსხვავებული მოსაზრება გქონდათ. მაგალითად, თქვენ უკრაინისთვის მეტი მხარდაჭერა გინდოდათ და საქართველო ევროპულ და ამერიკულ სანქციებს არ შეერთებია. და პრემიერ-მინისტრმა ღარიბაშილმა, ამ წლის დასაწყისში, სანქციები არაპროდუქტიულად მიიჩნია, მისი თქმით, ჩვენ ყველას თანაგრძნობას ვუცხადებთ, მაგრამ პირველ რიგში, ჩვენ ჩვენი ქვეყანა და ხალხი უნდა დავიცვათ.

ესაა, სადაც რიტორიკაში განვსხვავდები, რადგან ფაქტები ძალიან განსხვავებულია. საქართველო საერთაშორისო ფინანსურ სანქციებს შეუერთდა. ჩვენ გვაქვს ბანკები, რომლებიც ზედმიწევნით ემორჩილებიან სანქციებს, რადგან იციან, რომ მათ საკუთარი რეპუტაციის შენარჩუნება სჭირდებათ და ქვეყანამ ყველა ეს სანქცია შემოიღო ისევე, როგორც ჩვენ ყველა საერთაშორისო რეზოლუციის ნაწილი ვართ, რომელიც გაეროსა და ყველა სხვა  ფორმატში უკრაინასა და რუსეთის დადანაშაულებას შეეხება. ასე რომ, ესაა, სადაც ვამბობ, რომ რიტორიკის საკითხია. არასდროს ვიტყოდი, რომ ჩვენ სანქციების ნაწილი არ ვართ. ჩვენ ეროვნული სანქციები არ გვაქვს და არ ვიცი, რა შეიძლება იყოს ის, მაგრამ ფინანსური სანქციების თვალსაზრისით, ჩვენ ნამდვილად საერთაშორისო საზოგადოების ნაწილი ვართ. 

მაგრამ უკრაინის პრეზიდენტი ზელესნკი მართლაც საკმაოდ შეწუხებული იყო. მან განაცხადა, რომ საქართველოს მთავრობას საკმარისი მხარდაჭერა ნამდვილად არ გამოუჩენია. მან უკმაყოფილების ნიშნად მისი ელჩი გაიწვია და აშ. თქვენ საქართველოს პრეზიდენტი ხართ, მაგრამ როგორც ჩანს, უკრაინის პრეზიდენტ ზელენსკის მიმართ უფრო მეტი თანაგრძნობა გაქვთ ვიდრე თქვენ მთავრობას.   

მე პრეზიდენტ ზელენსკისთან კარგი ურთიერთობა მაქვს. ვფიქრობ, რომ ის საერთაშორისო დიპლომატიურ [ურთიერთობებში], ზოგჯერ სხვადასხვა ქვეყნებზე, და არა მარტო საქართველოზე, ნაწყენი ყოფილა. ჩვენ უკრაინასთან ცალკე საკითხი გვაქვს, რომ უკრაინის მმართველობაში, წამყვან ელიტაში რამდენიმე ქართველი გვყავს, რომლებიც ცოტა ქართულ პოლიტიკას უფრო თამაშობენ, ვიდრე უკრაინულს.

თქვენ მთავრობას ეთანხმებით?

ყველაფერში არა. ბევრი ნიუანსია. ვფიქრობ, რომ მთლიანობაში, რაც მნიშვნელოვანია არის ის, რომ ისინი უკრაინის მიმართ სოლიდარობას, საქართველოს  ევროკავშირისკენ ორიენტაციას ხელახლა იმეორებენ. ჩვენ წევრები უნდა გავხდეთ, ეს ჩვენი საბოლოო მიზანია და სხვა პერსპექტივა არ გვაქვს!

საქართველომ 2014 წელს ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმებას მოაწერა ხელი. და ამ ივნისს, ევროკავშირმა უკრაინასთან და მოლდოვასთან ერთად საქართველოს აპლიკაცია განიხილა. საქართველოს კანდიდატის სტატუსი არ მიანიჭა. თქვენ საქართველოში პროევროპული ღირებულებებისაკენ მოუწოდებთ, თქვენ თვითონ ხართ მათი გამტარებელი. თქვენ საქართველოს ძალიან მტკიცედ უბიძგებთ დასავლური, ევროპული ბანაკისკენ. მაშ, რამდენად იმედგაცრუებული იყავით, როდესაც ეს გადაწყევტილება იქნა მიღებული?

იმედგაცრუებული ვიყავი. საქართველოს მოსახლეობა იმედგაცრუებული იყო, მაგრამ ამავდროულად, ვფიქრობ, გავიგე -  ჩვენ გავიგეთ, რომ იყო უკრაინის კონკრეტული სიტუაცია. უკრაინამ მიგვიყვანა იქ, სადაც ვართ - ევროპულ პერსპექტივასთან და კანდიდატის სტატუსის კართან, რომელიც ევროკავშირთან ჩვენი ურთიერთობის ამ ეტაპზე, არ იყოს მოსალოდენლი. ნათელია, რომ მას კავშირი აქვს უკრაინის და მოლდოვას პოლიტიკურ-სამხედრო სიტუაციასთან და მგრძნობელობასთან.

და შესაძლოა, ბოლო ერთი წლის განმავლობაში, ჩვენმა პოზიციებმა, გარკვეულ ევროპულ რეკომენდაციებთან და შარლ მიშელის დოკუმენტთან დაკავშირებით, (რომელზეც ჩვენ შევთანხმდით), ვერ შექმნა ის პირობები, რომლითაც [კანდიდატის სტატუსის] მინიჭება შესაძლებელი იქნებოდა.

მაგრამ როგორც უკვე აღვნიშნე, მთავარია - ახლა ევროკავშირის 12 რეკომენდაცია გვაქვს. ვფიქრობ, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, რომ 2023 წელს საქართველომ კანდიდატის სტატუსი მიიღეოს, რომელიც წევრობას არ გულისხმობს. ჩვენ სხვა კრიტერიუმები გვექნება, უფრო მეტი შესასრულებელი, მეტი რეფორმები გასატარებელი. მაგრამ სტრატეგიული თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანია, რომ ევროკავშირმა თქვას, რომ საქართველო ამ ტრიოს ნაწილია, რომელიც ჩვენ შევქმენით და არა მის გარეთ მყოფი, რომელიც შესაძლოა, მიმზიდველი იყოს რუსეთისთვის, რათა თავისი თამაში აწარმოოს.

სწორედ ამას გულისხმობდით ინტერვიუს დასაწყისში, რომ ფიქრობთ, საქართველოს აქვს გზები იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ევროპულ ბანაკშია, როგორც რუსეთის შესაძლო აგრესიის ანტიდოტი, მაგრამ ეს არ გამოგდით. როგორც თქვით, ევროკავშირმა საქართველოს 12 რეკომენდაცია მისცა. ერთ-ერთი, მაგალითად, უზენაეს სასამართლოში უზენაესი მოსამართლეების დანიშვნას ეხება. იგრძნობა, რომ ძალიან ბევრი პოლიტიკური ჩარევაა, დაახლოებით, 20 [მოსამართლე] იყო ერთიანად დანიშნული, პროცესში, რომელზეც ევროკავშირმა თქვა, რომ საიმედოობის და პატიოსნების ნაკლებობას განიცდიდა. როგორ ვფიქრობთ, საქართველოს მთავრობა, მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“, რომელიც პარლამენტში აშკარა უმავლესობაა, სერიოზულად სურს ევროკავშირში გაწევრიანება?  

ვფიქრობ, ამაზე მუშაობენ, ვფიქრობ, სრულყოფილები არ ვართ, რომ დღეს ბევრი ქვეყანა არაა სრულყოფილი ამ დემოკრატიულ მიღწევებში. და, ნამდვილად, მე ვარ ის, ვინც ყველა ამ  მიმართულებისკენ უბიძგებს, რათა მივაღწიოთ იმას, რასაც უნდა მივაღწიოთ. მაგრამ, კიდევ ერთხელ ვიტყვი, რომ დღეს, ხვალ, ევროკავშირის გადაწყევტილება უფრო სტრატეგიული უნდა იყოს, ვიდრე ფორმალურ კრიტერიუმზე დაფუძნებული. თუმცა დემოკრატიული რეფორმები გვერდით არ უნდა გადავდოთ, რომ თითქოს არაა მნიშვნელოვანი. მაგრამ, ვფიქრობ, რომ ამ მომენტში მთავარია სტრატეგიული საკითხი და რუსეთისთვის საქართველოს შესახებ არასწორი გზავნილის მიცემის რისკები. 

კარგით. ფიქრობთ, რომ ევროკავშირს ნამდვილად სურს საქართველო? იმიტომ, რომ მინდა წაგიკითხოთ მმართველი პარტიის „ქართული ოცნების“ ყოფილი თავმჯდომარის მოადგილის, თამარ ჩუგოშვილის განცხადება, რომელიც მანდ აგვისტოში გააკეთა. ის ამბობს „პარტიის ხელმძღვანელობას მრავალჯერ უთქვამს, რომ ევროკავშირი არასდროს აპირებდა საქართველოსათვის კანდიდატის სტატუსის მინიჭებას. არ აქვს მნიშვნელობა, რას გააკეთებს ხელისუფლება, (კანდიდატის) სტატუსი არ იქნება მინიჭებული“. თქვენ გინდათ ევროკავშირი, მაგრამ ევროკავშირს უნდიხართ თქვენ?

ვფიქრობ, მე უკეთ ვიცნობ ევროკავშირს ვიდრე ბევრი სხვა...

ფიქრობთ, რომ ისინი გულწრფელები არიან?

ვფიქრობ, ისინი არიან გულწრფელები. მათ კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი მიანიჭეს ქვეყნებს, რომლებსაც თუ მკაცრად, ტექნიკური რეფორმების თვალსაზრისით შევხედავთ, შესაძლოა, იმდენი არ გაუკეთებიათ რამდენიც საქართველოს.

ვფიქრობ დღეს, გეოპოლიტიკა იცვლება: შავი ზღვა, ერთ დროს კედელს წარმოადგენდა, დღეს კი, გეოგრაფიას მნიშვნელობა აღარ აქვს, მანძილები შემცირდა. დღეს ევროკავშირისათვის ძალიან მნიშვნელოვანია შავი ზღვა და ის, რომ შავი ზღვის მეორე მხარეს იყოს დემოკრატიული, ევროპული, პროევროპული ქვეყენა, სადაც მომავალი ათწლეულის განმავლობაში ახალი სატრანზიტო არხები და ახალი კავშირები დამყარდება.

მინდა გკითხოთ, ევროკავშირის ერთ-ერთი რეკომენდაცია საქართველოში კომუნიკაციების კონფიდენციალურობის პატივისცემის ნაკლებობა იყო. თქვენ თქვით: „ვეტოს დავადებ ყველა კანონპროექტს, რომელიც უახლოესი, ექვსი თვის განმავლობაში, არასწორი მიმართულებით იქნება მიღებული“. თქვენ ეს თქვით და ივნისში, პირველად დაადეთ ვეტო კანონპროექტს, რომელიც გაზრდიდა სახელმწიფო მოსმენების მასშტაბს. თქვენ ამას გააგრძელებთ? ეს თქვენ რთულ მდგომაროებაში არ გაყენებთ?

არა, ასე არ ვფიქრობ. სანამ უმრავლესობა არსებობს, ჩემი ვეტოები დაძლეული იქნება.

თქვენ კი გსურთ თქვენი კვალი დაატყოთ.

მე მინდა ჩემი პოზიციის დაფიქსირება. მე რაღაც ფორმით მორალურ მონიტორინგს ვახორციელებ, რათა ნამდვილად სწორ მხარეს ვიდგეთ.

ეს კი მთავრობასთან რთულ მდგომარეობაში გაყენებთ. კარგით, თქვენ ასევე გსურთ NATO-ში გაწევრიანება. თქვენ და NATO ძალიან ახლო პარტნიორები ხართ, GDP-ს 2%-ს ხარჯავთ თავდაცვაზე, მონაწილეობთ NATO-ს მისიებში და ა.შ. მაგრამ, მინდა გითხრათ რას ამბობს NATO-ს გენერალური მდივნის სპეციალური წარმომადგენელი კავკასიაში ხავიერ კოლომინა: „საქართველო NATO-ში გაწევრიანდება, როდესაც ამისთვის მზად იქნება. თუმცა, არ ვფიქრობ, რომ საქართველოს მხოლოდ ერთი ნაწილის ინტეგრაციის შესაძლებლობა არსებობს“. შესაბამისად, სანამ აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი არ  არის საქართველოს ნაწილი, რადგან პრორუსული რეგიონები არიან, თქვენ ვერასდროს შეძლებთ NATO-ში გაწევრიანებას და მისი თავდაცვის ქოლგით სარგებლობას.

არასდროს თქვათ არასდროს, რადგან ვფიქრობ, ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ მსოფლიო ისეთი იქნებოდა, როგორც დღესაა.

ვერავის  წარმოედგინა, რომ რუსეთი ერთ-ერთ მის მეზობელთან ომში წაგებასთან ასე ახლოს იქნებოდა. ამიტომ, ვფიქრობ ყველაფერი ისეთი სისწრაფით იცვლება, რომ არასდროს უნდა ვთქვათ- არასდროს! ჩვენ NATO-ში გასაწევრიანებლად ვემზადებით. ჩვენ NATO-სთან ერთად წვრთნებს ვატარებთ, მას შემდეგაც კი, რაც უკრაინაში ომი დაიწყო; ჩვენ სამხედრო წვრთნები ჩვენს მიწაზე ჩავატარეთ, ამიტომ ჩვენი სიფრთხილე სიფრთხილეა, მაგრამ ჩვენ მაინც ყველაფერს ვაკეთებთ რაც საჭიროა. 

მაგრამ ეს დიდი გამოწვევაა, თქვენ ეს გითქვამთ.

ეს გამოწვევაა, მაგრამ შეხედეთ გერმანიას - ჩვენ ისტორიული მაგალითები გვაქვს.

თქვენ ამბობთ, არასდროს თქვა არასდროს, მაგრამ ის, რომ თქვენ NATO-ს კოლექტიური თავდაცვის ქოლგით ისარგებლებთ, მალე არ მოხდება.

მინდა გკითხოთ საქართველოს ყოფილ პრეზიდენტზე, მიხეილ სააკაშვილზე, რომელმაც საქართველო 2013 წელს არჩევნების წაგების შემდეგ დატოვა. ის, რა  თქმა უნდა, იყო ვარდების რევოლუციის ლიდერი და შემდეგ უკრაინაში წავიდა, ეს ძალიან უცნაური ისტორიაა. ის დაუსწრებლად უფლებამოსილებების გადაჭარბების 6 მუხლით და ექვსი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა. მიმდინარე წლის ოქტომბერში, ის საქართველოში დაბრუნდა და მაშინვე ჩასვეს ციხეში, რის შემდეგაც მან შიმშილობების სერია დაიწყო. მინდა გითხრათ რას ამბობს დამოუკიდებელ ექიმთა კონსილიუმი, რომელმაც ის თებერვალში გასინჯა - „მას ნევროლოგიური დაავადებები აქვს, რაც წამების, ცუდად მოპყრობისა, არაადეკვატური სამედიცინო დახმარებისა და ხანგრძლივი შიმშილობის ბრალია“. თქვენ როგორც პრეზიდენტს ძალაუფლება გაქვთ, რომ ის შეიწყალოთ, რატომ არ იწყალებთ?

მე ეს ძალა არ მაქვს.

მაგრამ, თქვენ შეგიძლიათ ამისკენ სწრაფვა. თქვენ მის ადმინისტრაციაში საგარეო საქმეთა მინისტრი იყავით.

არა, მე ეს ძალა არ მაქვს ერთი ძალიან მარტივი მიზეზის გამო - მისი განაჩენი დამდგარი არ არის. მისი სასამართლო ჯერ კიდევ მიმდინარეობს და ეს საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით, შეწყალება შესაძლებელია, მხოლოდ მაშინ, როდესაც სასამართლო დასრულდება.

თქვენ მას შეიწყალებთ, როცა ყველაფერი დასრულდება?

ეს სხვა საკითხია და რატომ არ გავაკეთებ  ამას, საქართველოში ვრცლად ავხსენი.  [მე ამას არ გავაკეთებ] იმიტომ, რომ ეს დიდი პოლარიზაციის ფაქტორია. ხალხი მისი რეჟიმის ქვეშ ცხოვრობდა და პრაქტიკულად არ არსებობს ოჯახი საქართველოში, რომელსაც თავის თავზე არ განუცდია რაც ნიშნავდა ასეთი ტიპის ავტოკრატიული რეჟიმის ქვეშ ცხოვრება.

ამიტომ, არ ვფიქრობ, რომ უნდა გავხდე უფრო მეტი პოლარიზაციის ინტსრუმენტი. მაგრამ ამავდროულად, როგორც სახელმწიფო მეთაურს, არ მინდა ვიხილო ყოფილი პრეზიდენტის სიკვდილი ციხეში, ან ის, რომ მან მიიღოს გამოუსწორებელი ზიანი, ამიტომ, მე ძალიან ყურადღებით ვაკვირდები სამედიცინო კუთხით და რეალურად, დღეს ველოდებოდი საერთაშორისო სამედიცინო ჯგუფის დასკვნას, თუმცა ის [დასკვნა] ჯერ არ გამოცემულა.

საჯაროდ ვამბობ საქართველოში, რომ სააკაშვილის ექსტრადირება უნდა მოხდეს, ან არ ვიცი, რა არის სწორი ტერმინი, რათა მან დამატებითი მკურნალობა მიიღოს. ის უკვე ექვსი თვეა საავადმყოფოშია. მაგრამ, ეს ის გადაწყვეტილებაა, რომელიც სასამართლომ უნდა მიიღოს.

საქართველოს პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი. დიდი მადლობა HARDTalk-ში მონაწილეობისათვის.

მადლობა მოწვევისთვის!